Draaien alle tandwielen even snel rond?

De snelheid van een tandwiel? Da’s een kwestie van tanden tellen!
Een tandwiel is een van de oudste manieren om een beweging over te brengen. Ga aan de slag met verschillende groottes tandwielen.
Aan de slag met tandwielen 1

Wat heb je nodig?

  • twee grote tandwielen met een gelijk aantal tanden (bv. 40)
  • twee kleine tandwielen met minder tanden (bv. 20)
  • een stevig stuk karton
  • twee bouten (diameter = grootte van de gaatjes in de tandwielen)
  • een schaar of scherp mes
Aan de slag met tandwielen 1
Aan de slag met tandwielen 6

Aan de slag!

Stap 1: Plaats 2 gelijke tandwielen naast elkaar op het karton.

Stap 2: Duid het middelpunt van de twee tandwielen aan op het karton.

Stap 3: Maak op die aangeduide plaatsen een gaatje in het karton.

Stap 4: Steek door elk van de gaatjes 1 bout.

Stap 5: Plaats de tandwielen op de bouten. Draaien ze even snel rond? En in welke richting draaien de twee tandwielen?

Stap 6: Doe nu hetzelfde met twee tandwielen van verschillende grootte.

Wat gebeurt er?

Laat je bij gelijke tandwielen het linker tandwiel één keer ronddraaien, dan draait het rechter tandwiel ook één keer rond. Laat je bij ongelijke tandwielen het grote tandwiel één keer ronddraaien, dan draait het kleine tandwiel vaker rond. Omgekeerd maakt het grote tandwiel minder omwentelingen.

Draaien ze allemaal naar dezelfde kant? Nee! Een tandwiel draait altijd net andersom als het tandwiel dat er tegenaan ligt.

Hoe zit dat?

Wanneer één tandwiel draait, komt automatisch het andere tandwiel in beweging. Een klein tandwiel draait sneller rond dan het grote ernaast. Zo kan een snelle beweging worden omgezet naar een trage beweging of omgekeerd.

Een tandwiel draait altijd net andersom als het tandwiel dat er tegenaan ligt. In een rij tandwielen wil dat zeggen dat alle oneven tandwielen in de ene richting draaien, alle even nummers in de andere.

Waar kom je dat nog tegen?

Bij een fiets breng je de beweging van je pedalen over op het achterwiel met behulp van tandwielen. Waarom je wiel dan niet achteruit draait? Omdat de tandwielen niet vlak naast elkaar staan, maar verbonden worden met een ketting. Span je een ketting tussen twee tandwielen, dan draaien ze wel in dezelfde richting.

Fietsketting
Wetenschap en techniek:
1.1 De leerlingen kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een systematische wijze noteren.
1.3 De leerlingen kunnen in een beperkte verzameling van organismen en gangbare materialen gelijkenissen en verschillen ontdekken en op basis van minstens één criterium een eigen ordening aanbrengen en verantwoorden.
2.2 De leerlingen kunnen specifieke functies van onderdelen bij eenvoudige technische systemen onderzoeken door middel van hanteren, monteren of demonteren.
2.13 De leerlingen kunnen een eenvoudige werktekening of handleiding stap voor stap uitvoeren.
2.14: De leerlingen kunnen werkwijzen en technische systemen vergelijken en over beide een oordeel formuleren aan de hand van criteria.

Zin in nog meer proefjes?

Regenboog 3

Kan jij een regenboog maken?

Möbiusband 1

Hoe maak je een möbiusband?

Kleuren licht mengen 6

Welke kleuren kan je maken door licht te mengen?

Kleuren mengen 9

Welke kleuren kan je maken door kleurstoffen te mengen?