Zit er veel energie in snoep?

Experimenteren met gummibeertjes! Mmmm…
De gummibeertjes zijn jammer genoeg niet om op te eten. Maar niet getreurd, want de chemische reactie met dit snoep is heel spectaculair.
Vlammende gummibeer proefje

Opgelet!

Doe dit proefje onder toezicht van een volwassene.

Draag steeds labohandschoenen bij het gebruiken van KClO3.

Neem de nodige voorzorgsmaatregelen bij het verwarmen van het KClO3 en het toevoegen van de gummibeer. Gebruik vuurvaste handschoenen, een beschermende bril en een vuurgeschikte proefbuis.

Vlammende gummibeer proefje2

Wat heb je nodig?

  • statief en proefbuisklem
  • grote, vuurvaste proefbuis 
  • een mespunt kaliumchloraat (KClO3)
  • een lange, smalle spatel
  • bunsenbrander en aansteker
  • één gummibeertje (voeg zeker niet meer brandstof toe) — knip de gummibeer overlangs in twee als je een smalle proefbuis gebruikt
  • kroestang

Aan de slag!

Stap 1: Plaats de proefbuis in de klem, licht gekanteld en weg van jezelf/​toeschouwers. Doe met de spatel een mespunt kaliumchloraat in de bodem van de proefbuis.

Stap 2: Verwarm het kaliumchloraat met de bunsenbrander. Blijf bewegen met de bunsenbrander, zodat de warmte verdeeld wordt. Wacht tot het goedje gesmolten is en begint te borrelen.

Stap 3: Je gaat zodadelijk het gummibeertje in de proefbuis laten vallen. Wat zal je zien, denk je? Pak het gummibeertje met de kroestang, laat het erin vallen en kijk wat er gebeurt.

Wat gebeurt er?

Er ontstaat een steekvlam die meerdere seconden intens wit vuur geeft.

Vlammende gummibeer proefje3
Proefje gummibeer

Hoe zit dat?

Je kan vuur maken met de 3 elementen van de vuurdriehoek:

  • Zuurstof
    Als je kaliumchloraat (KClO3) verwarmt tot ongeveer 400°C, vormt het kaliumchloride (KCl) en veel zuurstofgas (O2).

    2 KClO3 → 2 KCl + 3 O2
  • Brandstof
    Zo’n gummibeer is een goede brandstof. Het snoepje bevat heel wat chemische energie, in de vorm van suiker. Zoals je wel weet, bevat suiker veel calorieën. Een calorie is eigenlijk een maat voor de hoeveelheid energie.
  • Warmte
    De bunsenbrander creëert dan weer veel warmte. 

In dit proefje worden dus alle elementen van de vuurdriehoek samengevoegd met een spectaculair resultaat. Dankzij de grote hoeveelheid zuurstof zag je … een steekvlam! De gummibeer verbrandt en er ontstaat CO2 en water. Bovendien komt er ook heel wat energie (licht, geluid, warmte) vrij. Daarom noemen we dit een exotherme reactie. 


C12H22O11 + 12 O2 →12CO2 + 11 H2O + energie

Waar kom je dat nog tegen?

In ons lichaam wordt ook glucose (een suiker) verbrand om energie te winnen. Daar gebeurt de verbranding bij een veel lagere temperatuur dankzij speciale eiwitten. Die eiwitten noemen we​‘enzymen’.

Wiskunde – natuurwetenschappen – technologie – STEM:
Aso, kso, tso (doorstroom) 6.48: De leerlingen werken op een veilige en duurzame manier met materialen, chemische stoffen en technische en biologische systemen.
Bso (arbeidsmarktfinaliteit) 6.7: De leerlingen brengen chemische stoffen en chemische formules in verband met fenomenen of toepassingen in het dagelijks leven.
Bso (arbeidsmarkt-finaliteit) 6.13: De leerlingen werken op een veilige en duurzame manier met materialen, chemische stoffen en technische en biologische systemen.
De leerlingen gebruiken de wet van behoud van energie kwalitatief om energieomzettingen in systemen te beschrijven.
De leerlingen gebruiken de wet van behoud van energie kwalitatief en kwantitatief om energieomzettingen, rendement en vermogen in systemen te beschrijven.
De leerlingen interpreteren chemische reacties in termen van materie- en energieuitwisselingen aan de hand van waarnemingen en voorbeeldreacties uit het dagelijkse leven.
Natuurwetenschappen:
Aso 5: Veilig en verantwoord omgaan met stoffen, elektrische toestellen, geluid en EM-straling.

Zin in nog meer proefjes?

Regenboog 3

Kan jij een regenboog maken?

Möbiusband 1

Hoe maak je een möbiusband?

Kleuren licht mengen 6

Welke kleuren kan je maken door licht te mengen?

Kleuren mengen 9

Welke kleuren kan je maken door kleurstoffen te mengen?