Welk materiaal geleidt het best?

Test dagdagelijkse dingen op hun geleidbaarheid.
Elektriciteit stroomt normaal gezien door elektriciteitskabels. Deze speciale kabels zijn dan ook geleidend, maar wist je dat sommige huis‑, tuin- en keukenspulletjes ook geleidend zijn?
Zoek de beste geleider

Wat heb je nodig?

  • Batterij van 4,5V
  • Lampje
  • Fitting voor het lampje
  • 2 stukjes geïsoleerde elektriciteitsdraad
  • 4 krokodillenklemmen
  • Voorwerpen van verschillende materialen, zoals:
    • Soeplepel
    • Houten lepel
    • Koperen sleutel
    • Schroevendraaier
    • Plaatje van plexiglas
  • Je kan ook voor meer verrassende materialen gaan, zoals:
    • Banaan
    • Plasticine
    • Potloodtekening
Zoek de beste geleider 3
Zoek de beste geleider 2

Aan de slag!

Stap 1: Verbind het lampje met de batterij, gebruikmakend van de elektriciteitsdraden en de krokodillenklemmen. Het lampje brandt.

Stap 2: Maak nu één elektriciteitsdraad los van de batterij en hou de soeplepel tussen de batterijpool en de krokodillenklem. Wat gebeurt er?

Stap 3: Doe nu hetzelfde met de houten lepel en de rest van de voorwerpen. Voorspel telkens eerst wat je denkt dat er gaat gebeuren.

Wat gebeurt er?

Bij sommige voorwerpen gaat het lampje branden, bij andere voorwerpen niet.

Hoe zit dat?

In het lampje zit metaal. Dat is een goede geleider’: dat wil zeggen dat elektriciteit er goed door kan stromen. De elektriciteit kan dan stromen van de ene kant van de batterij naar de lamp en terug naar de andere kant van de batterij. De stroomkring is gesloten’ en het lampje kan branden. Ook de soeplepel bestaat uit metaal, namelijk roestvrij staal, en is dus een goede geleider.

Bij een houten lepel brandt het lampje niet. De elektriciteit kan daar niet door stromen. Hout geleidt immers geen elektriciteit. We noemen hout een isolator’. De stroomkring wordt dus niet gesloten.

Van alle opgesomde materialen is koper de beste geleider. Elektriciteitsdraden zijn dan ook meestal uit koper gemaakt.

Waar kom je dat nog tegen?

Ook in je smartphone zitten geleidende materialen zoals koper of zilver. Maar als je smartphone stukgaat, wordt maar een deel daarvan gerecycleerd. De rest belandt op de afvalberg. Het zou dus beter zijn om die metalen te vervangen door geleidende bio-afbreekbare bacteriën.

Dat zijn Belgische wetenschappers volop aan het onderzoeken. Kabelbacteriën leven op de zeebodem en kunnen, net als metalen, stroom geleiden. Binnenkort gooi je dus misschien je kapotte smartphone gewoon op de composthoop.

Wetenschap en techniek:
2.1 De leerlingen kunnen gericht waarnemen met alle zintuigen en kunnen waarnemingen op een systematische wijze noteren
2.2 De leerlingen kunnen specifieke functies van onderdelen bij eenvoudige technische systemen onderzoeken door middel van hanteren, monteren of demonteren.
2.3 De leerlingen kunnen onderzoeken hoe het komt dat een zelf gebruikt technisch systeem niet of slecht functioneert.
2.6 De leerlingen kunnen illustreren hoe technische systemen onder meer gebaseerd zijn op kennis over eigenschappen van materialen of over natuurlijke verschijnselen.