Waar komen die fruitvliegjes plots vandaan?

Daar zijn ze weer…
Het is weer het seizoen van de fruitvliegjes. Ze lijken uit het niets op te duiken en plots je keuken volledig in te nemen. De kleine vliegjes verzamelen rond de fruitschaal, fladderen rond de vuilnisbak of rusten uit in de gootsteen. Vanwaar komen ze? Waarom zijn ze met zoveel? En — vooral — hoe geraak je ervan af?
Fruit flies

We noemen deze kleine snoodaards dan wel fruitvliegjes’, maar eigenlijk bestaat dé fruitvlieg niet. Er zijn meer dan 1000 verschillende soorten vliegen die onder deze noemer vallen. In België komen er ca. 15 soorten voor. Allemaal zijn ze klein (2 tot 4 mm groot) én voelen ze zich aangetrokken tot overrijp voedsel. Ze danken hun naam aan het feit dat ze hun eitjes in — bij voorkeur rottend — fruit leggen.

Wat lokt fruitvliegjes binnen? 

Fruitvliegjes hebben een erg goed ontwikkelde geur, waardoor ze rottend fruit, suikerhoudende producten en alcoholresten al van ver kunnen ruiken. Ze komen dus snel — en massaal — af op de dranken en het voedsel in je keuken. De vuilnisbak is een waar paradijs! Erg kieskeurig zijn ze trouwens niet: ook een natte spons of vaatdoek met gistende etensresten op trekt hen aan. Omdat ze zo klein zijn, wurmen de vliegjes zich gemakkelijk door kleine gaatjes en kiertjes, maar soms breng je ze gewoon zelf mee — van bij de groenteboer of supermarkt. 

Waarom zijn ze ineens met zoveel? 

Fruitvliegjes planten zich vliegensvlug voort. Het wijfje kan wel 500 eitjes leggen en zo’n 24 uur later kunnen de eerste al uitkomen. De ontwikkeling tot volwassen vlieg gebeurt in vier stadia: ei — larve — pop — adult. Dit proces neemt meestal niet meer dan een paar weken in beslag.

Close-up van het oog van een fruitvliegje. De foto werd gemaakt met een elektronenmicroscoop.

Zijn fruitvliegjes schadelijk?

Fruitvliegjes zijn niet schadelijk voor mens of dier. Maar omdat ze bacteriën en gistcellen van de ene naar de andere voedingsbron overbrengen, zorgen ze er wel voor dat al het eten in hun omgeving sneller gaat rotten. Omdat ze overal opduiken waar fruit en producten met suiker of gist zijn — van composthopen, over brouwerijen, tot supermarkten en restaurants — worden ze wereldwijd als een van de meest vervelende plaagdieren gezien.

Hebben fruitvliegjes eigenlijk nut?

Absoluut! fruitvliegjes spelen een nuttige rol in ons ecosysteem: ze helpen bij het opruimen van organisch materiaal. Verder is de bekendste’ fruitvlieg Drosophila melanogaster een van de meest gebruikte proefdieren in laboratoria, omdat deze soort gemakkelijk te kweken is, zich snel voortplant en de genetische samenstelling volledig bekend is. We delen zo’n 60% van onze genen met deze fruitvlieg en veel van hun lichaamsprocessen zijn dus gelijkaardig aan die van de mens. Daarom worden ze bijvoorbeeld ingezet bij onderzoek naar de ziekte van Parkinson, kanker en suikerziekte. 

Hoe raak ik van fruitvliegen af?

Nuttig of niet, in huis zijn de fruitvliegjes akelig irritant. Je kunt ze dus maar beter vermijden door groenten en fruit niet te lang onafgedekt te bewaren, de vuilnisbak goed te sluiten en regelmatig leeg te maken, afvoerputjes schoon te maken, lege frisdrankflessen te spoelen met water, en het keukenwerkblad dagelijks te poetsen.