Chimaera's: mythe of realiteit?

De chimaera is een figuur uit de Griekse mythologie. Een wezen gevormd uit verschillende dieren — meestal een leeuw, een geit en een slang. Zo’n drie-in-één-dier mag dan een verzinsel zijn, toch duikt de term ​‘chimaera’ of ​‘chimeer’ ook op in de biologie. Het duidt een organisme aan met twee sets DNA. Sommige cellen bevatten het ​‘eigen’ DNA, andere cellen dat van een ander organisme. Zo’n twee-in-één-mix komt ook voor bij de mens.

Tweeling in je eentje

In 2009 liet een Amerikaanse zangeres de bijzondere moedervlek op haar lichaam onderzoeken. De linkerkant van haar romp was iets roder van kleur en ze reageerde er, anders dan aan de blekere rechterzijde, allergisch op insectenbeten en juwelen.

Daar was een opmerkelijke reden voor: uit genetisch onderzoek bleek dat de vrouw de helft van een tweeling was, maar dat één van de twee bevruchte eicellen de andere geabsorbeerd had. En dus zo was uitgegroeid tot chimeer.

Vader van je neefje

In 2014 werd in Amerika een baby geboren van wie de bloedgroep niet overeenkwam met die van de ouders. Aan de man werd gevraagd om een vaderschapstest te doen, waaruit bleek dat hij niet de vader was. Toch was er geen sprake van overspel, wel van iets veel opmerkelijkers. Genetisch speurwerk wees uit dat de vader, zonder het te weten, een chimeer was.

De onderzoekers merkten dat de man slechts een kwart van zijn DNA deelde met zijn pasgeboren zoon (precies de hoeveelheid die een oom met zijn neef deelt). De andere genen waren afkomstig van de man zijn tweelingbroer die vroeg tijdens de ontwikkeling in de baarmoeder was overleden. Zo werd de man vader van een zoontje dat genetisch gezien dus zijn neefje is.

Zeldzaam

Aangeboren chimerisme, waarbij zich één enkel organisme met twee sets DNA ontwikkelt, is eerder zeldzaam. Volgens de meeste bronnen zijn er maar zo’n honderd gevallen van bij mensen bekend. Toch kan het volgens onderzoekers meer voorkomen dan we denken, omdat het meestal niet wordt opgemerkt en velen dus niet weten dat ze chimerisme hebben. Vervelend, want bij ouderschapstesten kan het dus wel voor heel wat verwarring zorgen.