Hoe klassieke muziek walvissen kan redden

Toen duizenden witte walvissen kwamen vast te zitten in een met ijs bedekte zee, werden ze gered door … klassieke muziek. Ontdek alles over Operatie Beloega – of hoe een Russische ijsbreker de volumeknop helemaal opendraaide voor een levensreddende actie.
Beloega

Hoe ze er in zulke grote aantallen terechtkwamen, blijft tot op vandaag onduidelijk. Volgden ze misschien een grote school kabeljauw? Maar feit blijft dat in de winter van 1984 naar schatting wel 3000 beloega-walvissen vastzaten in het ijs rond het schiereiland Tsjoektsjen in het noordoosten van Rusland. Het leidde tot Operatie Beloega: een straffe actie waarbij een ijsbreker de walvissen kwam redden met … klassieke muziek.

Dikke ijslaag

In december 1984 spot een jager een grote kudde witte beloega’s voor de kust. Omdat de witte walvissen gegeerd voedsel zijn, is hij eerst heel blij met de ontdekking. Maar als later jagers en vissers op de plek samenkomen, beseffen ze al snel dat er iets mis is met de dieren. Ze zitten gevangen door een 4 meter dikke ijslaag. De stukken drijfijs zijn te lang om onderdoor te zwemmen en te dik om doorheen te breken. Het ziet er niet goed uit voor de kudde: de winters in Noordoost-Rusland zijn erg streng en het pak ijs zou steeds groter worden.

De Moskva

Gelukkig wisten ze in Rusland wel raad met zulke ijzige omstandigheden. Ze hadden grote, krachtige schepen die vlot door dik ijs konden breken en zo konden varen waar geen ander schip dat kon. Een van deze ijsbrekers was de Moskva, meer dan 13.000 ton zwaar, 122 meter lang en uitgerust met krachtige motoren. De Moskva (Russisch voor Moskou) was een van de sterkste ijsbrekers uit die tijd.

Hoewel de Moskva tijdens haar leven tal van schepen langs de met ijs bedekte Noordelijke Zeeroute begeleidde, waren het niet die straffe tochten die de Moskva beroemd maakte, maar wel Operatie Beloega. In februari 1985 werd de ijsbreker immers opgeroepen om de gevangen walvissen te bevrijden.

Operatie Beloega

De Moskva doet wat ze moet doen: ze creëert een passage voor de walvissen. Er is echter een probleem: de dieren durven het schip niet te volgen richting open oceaan. Ze zijn bang. Dan herinnert gelukkig iemand zich dat zeezoogdieren reageren op muziek, waarna de bemanningsleden al snel speakers op het dek zetten en de volumeknop opendraaien. De Moskva speelt verschillende genres af. En wat blijkt? De klassieke muziek valt in de smaak. Nu durven de beloega’s de ijsbreker wél te volgen.

Liefde voor klassiek

Operatie Beloega werd dus een soort van rattenvanger-van-Hamelen’-actie, waarbij de walvissen een muzikaal schip volgden. De hele operatie kostte Rusland toen zeker 80.000 dollar, maar uiteindelijk bereikten naar schatting een goede 2000 walvissen dan toch — veilig en wel — de open oceaan. Ze kregen er bovendien een liefde voor klassieke muziek bij.


Bronnen: