© David Kisailus
Het moet een opmerkelijk zicht zijn geweest: een onderzoeker die met een auto over een kever rijdt. Dat deed die uiteraard niet zomaar. De wetenschapper wilde het bijzondere pantser van het insect testen. Nosoderma diabolicum, ofwel de ‘duivelse kever’, weet immers de meest verpletterende krachten te weerstaan. Veel roofdieren krijgen het niet stuk. En – zo bleek tijdens de test – ook een auto niet.
Ribbels
Hoe zo’n piepklein kevertje zo’n enorme kracht aankan? Dankzij zijn exoskelet, zijn harde ‘omhulling’. Bij de duivelse kever zijn de boven- en onderkant daarvan via ribbels met elkaar verbonden. Op sommige plekken, zoals rond de vitale organen, zijn de delen erg stevig aan elkaar ‘vastgeklikt’. Daardoor zijn ze bestand tegen vervorming. Op andere plekken, zoals aan de achterkant van de kever, kunnen de delen nog lichtjes over elkaar schuiven. Die flexibiliteit helpt de kever om zich bijvoorbeeld in nauwe rotsspleten of onder boomschors te wurmen.
Puzzelstukjes
En dat is nog niet alles: over de lengte van zijn rug zijn er ook uitsteeksels die als puzzelstukjes in elkaar passen. Via deze ‘naad’ zitten de linker- en rechterkant van zijn exoskelet vast aan elkaar (zie foto hieronder). Deze naad bestaat uit verschillende lagen die aan elkaar gelijmd zijn met eiwitten en die – je raadt het al – zorgen voor extra sterkte. Bij druk ontstaan er scheurtjes in de eiwitlijm die zich daarna weer herstellen. Zo kunnen de uitsteeksels de druk blijven opvangen zonder volledig te breken.
© David Kisailus
39.000 keer
Dit alles levert een sterk pantser op dat de kever wapent tegen verplettering. Bij compressie-experimenten ontdekten de wetenschappers dat de kever wel +/- 39.000 keer zijn eigen lichaamsgewicht kon weerstaan. Dat zou hetzelfde zijn als wanneer een volwassen mens een stapel van ongeveer 40 zware gevechtstanks op zich krijgt.
Geen wonder dat de onderzoekers deze ‘krachtpatserij’ graag willen kopiëren. Er wordt dan ook gekeken of het keverpantser als inspiratiebron kan dienen voor lichtere en robuustere constructies in onze lucht- en ruimtevaart.
Gebeten door wetenschap? Plan een dagje Technopolis!
Bronnen:
- https://www.sciencenews.org/article/diabolical-ironclad-beetle-exoskeleton-armor-impossible-squish
- https://www.nature.com/articles/s41586-020‑2813‑8
- https://www.science.org/content/article/even-car-can-t-kill-beetle-here-s-why
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht