Kosmische glitch kan democratie beïnvloeden

Wat gebeurt er als technologie, democratie en de onvoorspelbare krachten van het universum elkaar kruisen? In mei 2003 ontdekte België het antwoord op die vraag. De federale verkiezingen leverden toen niet enkel stemmen, maar ook een bijzondere ​‘bitflip’ op.
Democratie2

Op een zonnige dag in mei 2003 trok België naar de stembus. Terwijl burgers hun democratische plicht vervulden, vol vertrouwen in de moderne technologie van de elektronische stemcomputers, voltrok zich iets wat later een van de vreemdste episodes in de Belgische verkiezingsgeschiedenis zou worden. Een fout, zo bizar dat het leek alsof het universum zelf zich ermee had bemoeid … en dat was ook zo!

Hemelse interventie

De verkiezingsuitslag bracht die dag verwarring in de gemeente Schaarbeek. Daar kreeg de relatief onbekende kandidaat, Maria Vindevogel, na een eerste elektronische telling méér stemmen dan wiskundig mogelijk was. Na een snelle hertelling bleek het correcte resultaat maar liefst 4096 stemmen minder te zijn. De fout werd rechtgezet, maar het mysterie bleef: wat had deze misrekening veroorzaakt?

Onderzoekers ontdekten dat de anomalie te herleiden was tot een ​‘bitflip’: een binair cijfer dat van ​‘0’ naar ​‘1’ was veranderd in het geheugen van een stemcomputer. Computers werken met transistors — zie het maar als kleine schakelaars die wisselen tussen ​‘aan’ en ​‘uit’, of in computertaal tussen ​‘1’ en ​‘0’. Als zo’n reeks van binaire cijfers op één positie wijzigt (bijvoorbeeld van ​‘0’ naar ​‘1’), kan dit leiden tot een drastisch ander resultaat. Zoals exact 4096 extra stemmen. 

Kosmisch gevaar

Maar wat had die bitflip dan veroorzaakt? Verder onderzoek wees op een kosmische oorzaak. Hoogenergetische deeltjes, afkomstig van verre supernova’s, waren onze atmosfeer binnengedrongen en hadden onze technologie verstoord. Een van die deeltjes was doorgedrongen tot in de transistor van de stemcomputer en had daar chaos veroorzaakt.

Het voorval benadrukt hoe nauw onze technologie en ons universum met elkaar zijn verbonden. Een supernova kan zomaar onze democratie beïnvloeden. Toch biedt dit foutje ook een kans: door het verder te onderzoeken kunnen we er hopelijk de gepaste oplossing voor vinden.

Bronnen: