LEGO® in het labo

1. Zenuwgasdetector-bouwpakket

Onderzoekers aan de universiteit van Texas ontwikkelden enkele jaren geleden een apparaat om verschillende zenuwgassen te identificeren. Op zich niets nieuws, er bestaan al langer zo’n installaties. Alleen zijn die erg duur en erg groot. Daarom wilden de wetenschappers een eenvoudiger model bouwen dat, bijvoorbeeld in oorlogszones, gevaarlijke chemicaliën snel en goedkoop kan opsporen. Daar sloegen ze ook in: met een smartphone, uv-lamp én een reeks LEGO-stenen bouwden ze een klein draagbaar apparaat dat waar dan ook ter wereld in elkaar gezet kan worden.

2. CERN-onderdeel uit LEGO

LEGO-bouwstenen gebruiken om de bouwstenen van het universum te bestuderen? Het gebeurde in 2015 bij CERN, waar ze onderzoek doen naar elementaire deeltjes. Toen een technisch mankement een experiment een week stillegde, hadden de onderzoekers plots even tijd om sensoren uit te testen. Dan moesten ze wel snel een robotarm bouwen die de sensoren in en uit de deeltjesbundel kon bewegen. De robot moest niet alleen een lichtgewicht zijn, maar ook tegen radioactieve straling kunnen. Gelukkig speelde een van de onderzoekers die avond samen met z’n dochter met de LEGO-blokken. Een paar dagen later stond er dan ook een LEGO-robot klaar voor actie.

3. Isolerende blokjes

LEGO wordt niet alleen als hulpstuk gebruikt, soms draait gewoon het hele onderzoek errond. Zoals bij Josh Chawner en Dmitry Zmeev van de Lancaster-universiteit. Zij bestuderen de eigenschappen van materiaal bij extreme koude. Om rond het absolute nulpunt apparatuur te laten werken, heb je goede isolatie nodig, zoals materialen die de warmte maar langzaam geleiden. Dat kán peperdure industriële plastic zijn, maar evengoed … goedkopere LEGO. En dus stapelden de onderzoekers enkele LEGO-steentjes op elkaar en koelden ze af. Wat bleek? Bij temperaturen van nog geen graad boven het absolute nulpunt waren de steentjes een prima warmte-isolator. Béter zelfs dan duurdere plastics.

4. LEGO-psychologie

Ook bij psychologische studies worden LEGO-blokken gebruikt. Toen men aan de universiteit van Virginia wou onderzoeken hoe mensen precies problemen oplossen, gaven ze de proefpersonen een reeks instabiele LEGO-bouwsels met als opdracht die te verbeteren. Dat kon bijvoorbeeld door één extra steentje weg te halen of door er maar liefst drie nieuwe steunpilaren bij te zetten. Wat bleek? In 60% van de gevallen kozen de proefpersonen ervoor om stevig bij te bouwen. Dat deed de onderzoekers besluiten dat we minder snel denken aan weghalen en schrappen als we iets willen veranderen, waardoor we kansen missen om efficiënter te leven. Straffe conclusie op basis van wat LEGO-blokjes, toch?!

5. Leren met LEGO

Ook in het onderwijs eist LEGO meer en meer zijn plek op. Zo bouwen de chemie-studenten van het Imperial College in Londen tegenwoordig eerst hun eigen spectrometer met LEGO-blokken alvorens ze er chemische stoffen mee bestuderen. En ook in onze scholen wordt LEGO steeds vaker ingezet om techniek, wiskunde of informatica aan te leren. (Wist je trouwens dat ook Technopolis zo’n Lego-workshops heeft of zelfs een online Lego-wedstrijd?) En geef toe, met zo’n stapel blokken is het toch veel leuker spelen — euhm, we bedoelen leren — dan met een stapel schoolboeken?!