Niet lactose-intolerant? Dan ben je een mutant!

Melk. Bij de geboorte drinken we het allemaal — van mensenbaby tot dierenjong. Maar dat wij Europeanen ook als we volwassen zijn nog melk drinken is erg bijzonder. Er is geen enkel ander zoogdier dat dit doet. Straffer nog: maar weinig andere mensen doen het. Waarom wij dan wel?
Milk

Melkdrinkers zijn wereldwijd in de minderheid. In de dierenwereld is moedermelk er enkel en alleen voor de allerkleinsten die zelf hun eten nog niet kunnen verzamelen. Maar ook zo’n tweederde van alle mensen drinkt na zijn kleutertijd géén melk meer. Niet omdat ze het niet lekker vinden, wel omdat ze er buikkrampen of zelfs buikloop van krijgen.

Westerse melksnorren

Bij ons in het westen is melk geliefd. Europa ligt vol weiden met melkkoeien. Maar hoe komt het dat wij moeiteloos een glas melk kunnen drinken, terwijl ze in Azië dan naar het toilet moeten spurten? Het antwoord schuilt in onze genen.

Geen lactase meer

Vanaf 3 – 5 jaar maken de meeste mensen minder lactase aan. Dat enzym helpt bij de afbraak van lactose — de meest voorkomende suiker in melk. Zonder lactase kan je lactose niet goed verteren. Het blijft dan in je darmen aanwezig en trekt water aan. Darmbacteriën eten de lactose op en produceren daarbij allerlei gassen. Dat zorgt voor winderigheid, krampen en diarree. Kortom, de mens wordt lactose-intolerant.

Een derde van de wereldbevolking (vooral in Europa en Noord-Amerika) heeft daar echter geen last van. Door een genetische mutatie blijft hun lichaam lactase aanmaken en kunnen ze — ook als ze volwassen zijn — probleemloos melk drinken. Of anders gezegd: ze zijn een lactose-tolerante mutant.

Meer melk-toleranten

Wetenschappers vermoeden dat de eerste melk-tolerante mens zo’n 7500 jaar geleden ergens in Centraal-Europa opdook. Daarna ging het snel: rond 1200 voor Christus had zo’n 12% van de mensen in onze contreien een melkmutatie, zo ontdekten biologen via het dna-onderzoek van botten. Rond 800 na Christus was dat al 60%.

Dat er steeds meer mensen melk verdroegen, wijst erop dat het een voordeel had. Wetenschappers ontdekten dat wie melk dronk succesvoller kinderen grootbracht. Ze schatten het voortplantingsvoordeel op liefst 6%.

Gezond drankje

In melk zit dan ook heel wat goeds, zoals eiwit, calcium en vitaminen. Dat maakt het witte drankje erg gezond. Al kunnen we ook zonder, zo bewijst de overige twee derde van de wereldbevolking. Zij halen die voedingsstoffen gewoon uit ander eten, zoals noten, zaden, peulvruchten en groene groenten. Al moeten ze er zonder melk dus iets meer moeite voor doen.