Waarom zie je vooral tegen de ochtend en avond luchtballonnen?

Prachtig, zo’n ballonvaart met op de achtergrond een opkomende of ondergaande zon. Toch is dat niet de voornaamste reden waarom ballonvaarders net dan in hun rieten mandje kruipen. Het heeft veel meer te maken met gevaar: de meeste piloten durven ​‘s middags het luchtruim niet in. 

Onstabiele lucht

Anders dan ​‘s morgens en ​‘s avonds is de lucht ​‘s middags niet zo stabiel. Er is dan veel kans op thermiek: opstijgende warme luchtbellen. Die ontstaan als de zon overdag de aarde verwarmt. De onderste luchtlaag wordt dan opgewarmd en stijgt op, omdat warme lucht lichter is dan koude. Bovenaan koelt die warme lucht weer af, waardoor ze weer naar beneden zakt, om daar vervolgens weer op te warmen en terug te stijgen. Deze cyclus herhaalt zich: hoe warmer het aardoppervlak wordt, hoe sneller de lucht stijgt.

Tegen thermiek

Zweefvliegtuigen en vogels zijn fan van thermiek, omdat ze door die warme luchtbellen vlot kunnen stijgen en grote hoogtes halen. Maar door thermiek beweegt een luchtballon veel sneller en heb je minder controle. Zo’n stijgende en dalende lucht maakt je vlucht dus erg onveilig. Omdat de kans op thermiek veel kleiner is wanneer de zon de aarde niet volop opwarmt, stijgen ballonvaarders dus liefst ​‘s ochtends vroeg of tegen valavond op.

Voorzichtige piloot is er twee waard

Wist je trouwens dat de meeste luchtballon-ongelukken te wijten zijn aan de piloot? Een Amerikaanse studie die de 78 crashes die tussen 2000 en 2011 in de VS gebeurden onderzocht, wees uit dat 81% ervan te wijten was aan een fout van de piloot. Bij ongeveer een derde van de ongelukken daalde de ballonvaarder te snel en andere keren kon de piloot obstakels als bomen of elektriciteitslijnen niet vermijden. Maar wat de kans op die ongelukken alleen maar had vergroot? Je raadt het al: de wind. Plotse windvlagen en harde winden vormden in 49% van de gevallen de aanleiding tot de crashes. 

De klok rond wintervluchten

De bibberkoude wintermaanden mogen dan misschien minder in trek zijn voor een tocht in een open rieten mandje, ze zijn er wel geschikter voor. Tijdens koude winterdagen warmt de lucht immers heel wat trager op en stijgt ze dus minder snel dan op een warme zomerdag. Wie eens op de middag door de lucht wil zweven, moet dus een winters ballontochtje boeken.