Welke dino’s liepen ooit door onze achtertuin?

De dinosaurussen ontstonden zo’n 230 miljoen jaar geleden — in het Trias-tijdperk — en stierven ongeveer 66 miljoen jaar geleden — in het Krijt-tijdperk — uit. Maar hun sporen zijn er nog altijd: in oude aardlagen vinden paleontologen nog steeds fossielen van deze indrukwekkende dieren. Ook in onze regio.

Unieke vondst in Bernissart

De meest spectaculaire dino-vondst in ons land dateert van 1878. Toen vonden mijnwerkers in Bernissart — nabij Bergen — maar liefst dertig dinosaurusskeletten van een goede 125 miljoen jaar oud. De meeste restanten waren afkomstig van Iguanodon, een grote plantenetende dinosaurus die dus duidelijk in onze contreien leefde.

Het verhaal van de iguanodons van Bernissart is uniek: nooit eerder werden er zoveel haast volledige skeletten bij elkaar ontdekt. Het deed wetenschappers dan ook de wenkbrauwen fronsen: wat had op die plek dertig volwassen dieren tot de dood gedreven? Ook vandaag nog is het gissen, al blijkt dat de iguanodons niet allemaal tegelijkertijd doodgingen. Ze hadden mogelijk wel dezelfde doodsoorzaak. Zo vermoeden sommige onderzoekers dat ze allen stierven door giftig moerasgas.

Neefjes van de iguanodon

Lang werd gedacht dat alle dino-skeletten in de koolmijn van Bernissart iguanodons waren, maar na verder onderzoek bleken sommige botten van zijn kleinere ​‘neefje’ afkomstig te zijn. Het ging om resten van de planteneter Mantellisaurus. Ook hij liep dus door onze buurten.

‘Koeien’ van het Krijt

In de Maasvallei werden o.a. de dijbenen en een scheenbeen teruggevonden van een hadrosauriër. Deze dino’s kan je ook wel de ​‘koeien’ van het Krijt-tijdperk noemen: met hun enorme hoeveelheid tanden – sommige soorten hadden er wel 1400 – die dicht op elkaar stonden, graasden ze tal van planten. 

Maar ook vleeseters kwamen in diezelfde regio voor. Zo werd er in de 19^de eeuw een dijbeenbot van Betasuchus gevonden. Deze dinosaurus kon ruim 3 meter lang worden.

Kerkhof in Nederlands Limburg

Die Maasvallei is trouwens één groot kerkhof. Paleontologen vonden in de 18^de eeuw ook een schedel van Mosasaurus, een enorm roofreptiel dat in de zee leefde. De daaropvolgende jaren zouden nog zo’n vondsten volgen. Mosasaurus — genoemd naar het Latijns voor ​‘Maas’ — leefde aan het einde van het Krijt-tijdperk, tussen 82 en 66 miljoen jaar geleden. 

Zijn maximale lengte van wel 17 meter en zijn gigantisch sterke kaken leverden de vleeseter de bijnaam ​‘T. rex van de zee’ op. Wel opletten: hij zag er misschien even indrukwekkend uit, maar Mosasaurus was geen dinosaurus! Hij behoorde tot een aparte groep van dieren die in zee leefden.

Zeldzame vondst

Er leefden dus ooit dinosaurussen in onze regio, maar we botsen slechts zelden op sporen ervan. Dat komt omdat we dinorestanten in erg oude aardlagen moeten zoeken. En die zijn helaas vaak moeilijk bereikbaar.