Zijn zebra's zwart met witte strepen of wit met zwarte?

Geen twee zebra’s zijn hetzelfde. Net zoals elke mens unieke vingerafdrukken heeft, heeft ook elke zebra een uniek strepenpatroon. Handig om de dieren — bij onderzoek in het wild of in de dierentuin — te identificeren.

Elke soort z’n patroon

Hoewel elke zebra dus zijn eigen ​‘barcode’ heeft, zijn er wel overeenkomsten met hun soortgenoten. Er leven vandaag nog drie zebra-soorten: de steppezebra, de bergzebra en de grévyzebra. Alle drie hebben ze een eigen, kenmerkend strepenpatroon. De steppezebra herken je aan zijn brede strepen die doorlopen op de buik, de grévyzebra heeft dan weer dunne strepen die niet doorlopen op de buik, en de bergzebra heeft enkele grote horizontale strepen op z’n billen. 

Gestreepte vacht

Dat strepenpatroon krijgen de zebra’s door hun vacht. Maar is die print nu wit met zwarte strepen of zwart met witte? Dat ontdekken we door te kijken naar hun ontwikkeling.

Zebra-embryo’s starten … volledig zwart! Hun vacht zit dan boordevol melanine, het pigment dat zebraharen hun donkere kleur geeft. Later worden de cellen die melanine aanmaken op sommige plekken ​‘uitgeschakeld’. Zo ontstaan de witte strepen die we zien.

Afweer of afkoeling?

Dat brengt ons bij de vraag waarom de zebra’s zwart met witte strepen zijn. Een raadsel dat ook menig wetenschapper bezighoudt en waarover dan ook uiteenlopende theorieën bestaan. Sommige onderzoekers denken dat het een afweermechanisme tegen bijtende dazen is. Uit onderzoek bleek immers dat die minder vaak landen op paarden die gestreepte of geruite dekens dragen. Anderen denken dan weer dat de strepen zebra’s helpen om koel te blijven. Doordat de witte strepen niet zo snel opwarmen als de zwarte stukken, zouden op hun lichaam kleine ​‘briesjes’ ontstaan.

Een Australische studie uit 2013 gooide het over nog een andere boeg: volgens de onderzoekers creëren de strepen een optische illusie als ze bewegen, waardoor de zebra’s een moeilijkere prooi vormen voor roofdieren. Zo hebben ze dus een streepje voor.