Wat gebeurt er met piepschuim in aceton?

De grote verdwijntruc!
Piepschuim zit in veel pakjes. Niet fijn voor het milieu, maar wél voor een verrassende proef.
Lost piepschuim op in aceton 14

Opgelet!

  • Aceton is vluchtig, dus voer het proefje uit in een open of goed geventileerde ruimte.
  • Draag handschoenen en een veiligheidsbril tijdens deze proef.
  • Hergebruik het overtollige aceton.
  • Giet het resultaat niet door de gootsteen.

Wat heb je nodig?

  • Glazen beker
  • Balk van piepschuim
  • Aceton, voldoende om de beker ongeveer 2 cm te vullen
  • Open of goed geventileerde ruimte
  • Veiligheidsbril
  • Handschoenen

Aan de slag!

Stap 1: Doe een bodempje aceton in de glazen beker. Je gaat zodadelijk de balk van piepschuim erin steken. Wat gaat er gebeuren, denk je?

Stap 2: Duw nu het piepschuim langzaam in de aceton.

Wat gebeurt er?

Het piepschuim smelt helemaal weg in het laagje aceton. Na een nachtje uitdampen, blijft er een stukje hard plastic over.

Hoe zit dat?

Kijk eens van dichtbij naar piepschuim. Wat zie je? Juist, een hele hoop kleine bolletjes. Elk bolletje dat je ziet, bestaat op zijn beurt uit honderden gesloten cellen van het plastic polystyreen. Die cellen zijn gevuld met lucht. Sterker nog: piepschuim bestaat voor 98% uit lucht en maar 2% uit polystyreen.

Dat polystyreen is een polymeer’. Dat wilt zeggen dat het er op molecuulniveau uitziet als lange parelsnoeren van telkens dezelfde parel of molecule (in dit geval: styreen). Die parelsnoeren hangen samen en vormen een netwerk. Maar als het in aceton terechtkomt, doet de aceton dat netwerk uiteenvallen. Zo kan alle lucht in de cellen in sneltempo ontsnappen. Er blijft enkel een gelachtige substantie achter die je kan laten uitdrogen tot een stukje plastic.

Waar kom je dat nog tegen?

Plastic vervuiling is tegenwoordig een groot probleem. Gelukkig zijn er al verschillende fabrikanten die de overschakeling maken naar bio-afbreekbare of composteerbare alternatieven voor piepschuim. Zo gebruiken ze bijvoorbeeld polymelkzuur als alternatief voor polystyreen. Dat is een polymeer van melkzuur, gewonnen uit maïs of suikerriet.

Maïs
Wiskunde – natuurwetenschappen – technologie – STEM:
Aso, kso, tso (doorstroom) 6.48: De leerlingen werken op een veilige en duurzame manier met materialen, chemische stoffen en technische en biologische systemen.
Bso (arbeidsmarktfinaliteit) 6.7: De leerlingen brengen chemische stoffen en chemische formules in verband met fenomenen of toepassingen in het dagelijks leven.
Bso (arbeidsmarkt-finaliteit) 6.13: De leerlingen werken op een veilige en duurzame manier met materialen, chemische stoffen en technische en biologische systemen.
Chemie:
Toegepaste materiaalkunde 9.5.1: De leerlingen leggen het verband tussen de structuur en de eigenschappen van materialen.
Materiaalkunde m.i.v. elementen uit de uitgebreide chemie 9.4.2:De leerlingen leggen het verband tussen de structuur en de eigenschappen van materialen.
Natuurwetenschappen:
Aso 5: Veilig en verantwoord omgaan met stoffen, elektrische toestellen, geluid en EM-straling.
Chemie:
Aso C1: Eigenschappen en actuele toepassingen van stoffen waaronder kunststoffen verklaren aan de hand van de moleculaire structuur van die stoffen.