Peloton-vorming bij sperma

Het is een spannende wedstrijd: de race die spermacellen afleggen richting eicel. Er werd lang gedacht dat de sterkste en snelste spermacel het in z’n eentje haalde, maar nieuw onderzoek nuanceert die stelling. Een spermacel moet niet alleen sterk en snel zijn, maar ook een goede teamplayer.
Peloton2

De tocht van spermacellen door het vrouwelijke voortplantingskanaal is allesbehalve makkelijk. Het is niet zo makkelijk om te manoeuvreren door het vocht dat ze onderweg tegenkomen. Lange tijd dachten wetenschappers dat spermacellen die klus alleen moesten klaren, maar de laatste decennia werd duidelijk dat dit lang niet altijd zo is. Bij zoogdieren als muizen, cavia’s en schapen blijken de zaadcellen zich immers te groeperen. Soms zelfs nogal drastisch: zo hebben de spermacellen van de bosmuis een haak’ waarmee ze zich aan hun buren’ vastmaken.

Pelotonvorming

Recent onderzoek toont dat ook de zaadcellen van stieren zich spontaan groeperen én – nog interessanter – verklaart ook waarom ze dat doen. Wetenschappers stuurden de spermacellen door een apparaat dat de af te leggen weg naar de eicel nabootst. Daarin moesten ze tegen een zwakke, gemiddelde en sterke stroom in zwemmen. Wat bleek? Vooral bij een sterke tegenstroom haalden de zaadcellen voordeel uit hun formatie: ze bleven daardoor beter op koers en werden niet weggespoeld”. Volgens de wetenschappers was dit het best vergelijkbaar met pelotonvorming bij wielerwedstrijden.

Teamplayers

Het sperma van stieren is in bepaalde mate vergelijkbaar met dat van de mens. De onderzoek(st)ers denken dus dat ook menselijke zaadcellen samenwerken en dat deze studie misschien nuttige informatie kan opleveren voor toekomstige vruchtbaarheidsbehandelingen. De nieuwe inzichten zouden kunnen leiden tot een betere selectie van het sperma. Wie weet worden binnenkort dus alleen nog maar de teamplayers geselecteerd.