Wat heb je nodig?
- Sinaasappel
- Keukenmesje
- Ballon van natuurlijk rubber (vb waterballon)

Aan de slag!
Stap 1: Was je handen grondig en blaas de ballon op. Opgelet: raak de sinaasappel nog niet aan.
Stap 2: Snij een stukje schil van de sinaasappel.
Stap 3: Wat zou er gebeuren als het ‘sap’ van de sinaasappelschil de ballon raakt? Hoe komt dat, denk je? Knijp de schil dubbel in de buurt van de ballon, met de oranje kant richting de ballon, en test het uit.
Wat gebeurt er?
De ballon ontploft wanneer de olieachtige druppeltjes uit de sinaasappelschil het rubber aanraken.
Hoe zit dat?
De heerlijke geur van sinaasappels? Die komt van het stofje ‘limoneen’ dat in de schil zit. Limoneen is een koolwaterstof (C10H16) en is apolair. Ballonnen worden gemaakt van rubber, wat ook apolair is.
Apolaire stoffen lossen niet goed op in polaire stoffen, zoals water, maar wel in andere apolaire stoffen. Wanneer limoneen dus het rubber raakt, lost een klein beetje van het ballonrubber op in het limoneen. Daardoor wordt de ballon plaatselijk zwakker en ‑KNAL- springt hij.
Opgelet: dit proefje werkt niet met alle ballonnen. Ook dat heeft te maken met chemie. Rubber is een polymeer en bestaat dus uit lange aaneenschakelingen van steeds dezelfde molecule. In natuurlijk rubber kunnen die strengen heel makkelijk van elkaar gescheiden worden. Dat maakt het makkelijk om natuurlijk rubber op te lossen in een oplosmiddel zoals limoneen.
Door rubber te vulkaniseren, veranderen ballonfabrikanten die eigenschap. Tijdens het vulkaniseren wordt er zwavel toegevoegd aan het rubber. Daardoor worden er verbindingen gemaakt tussen de verschillende rubberstrengen (cross-links). Dat maakt het veel moeilijker om de strengen van elkaar te scheiden. Gevulkaniseerd rubber lost dus veel moeilijker op en zulke ballonnen blijven langer heel. Waterballonnen zijn meestal wél van natuurlijk rubber gemaakt, omdat het juist leuk is als die snel kapot gaan!

Waar kom je dat nog tegen?
Autobanden zijn gemaakt van gevulkaniseerd rubber. Je wilt immers niet dat je autobanden ontploffen als je over een appelsien rijdt.
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht
- Terug naar overzicht